چک در اسناد تجاری
چک در اسناد تجاری
اسناد تجاری در دو مفهوم عام و خاص استعمال می گردند در مفهوم عام کلیه اسنادی که بین تجار رد و بدل می شود اعم از چک، سفته ، برات ، اوراق قرضه و ... می باشد اما در مفهوم خاص فقط شامل چک ، سفته و برات است که دارای ویژگی ها و اولویت های شاخصی برای خود نسبت به سایر اسناداند که در این یاداشت به سه ویژگی از چک می پردازیم:
اولین مورد تامین خواسته می باشد که تامین خواسته به معنای حفظ کردن و امن کردن مال است اگر دارنده بخواهد از اموال فرد مالی را توقیف کند باید خسارت احتمالی پرداخت نماید که تعیین میزان خسارت احتمالی با در نظر گرفتن میزان خواسته بسته به نظر دادگاهی دارد که درخواست تامین را می پذیرد.
دومین مورد مرورزمان می باشد که در واقع مرورزمان به معنای گذشت زمان است در برخی از دعاوی ما بعد از گذشت یک موعد زمانی دیگر نمی توانیم در آن باب در دادگستری اقامه دعوا نماییم برای مثلا اگر کسی چکی صادر نماید و شش ماه از آن گذشته باشد و ما بخواهیم دعوای کیفری علیه صادرکننده چک طرح نماییم امکانپذیر نیست و تنها می توان دعوای حقوقی طرح نمود بنابراین هم باید به زمان صدور چک و هم زمان صدور گواهی عدم پرداخت توجه نمود تا به تقدیم دادخواست یا شکایت پرداخت. در خصوص چک تنها در یک مورد است که می توان شکایت کیفری تقدیم نمود آن هم زمانیست که تاریخ صدور چک و تاریخ سررسید یکی باشد برای نمونه اگر کسی در تاریخ 25/2/96 چکی صادر نماید تاریخ سررسید هم باید همان 25/2/96 باشد در این حالت می توان دعوای کیفری طرح نمود و در واقع شاکی در ظرف شش ماه فرصت دارد با اخذ گواهی عدم پرداخت در دادسرای عمومی نسبت به تقدیم شکوائیه کیفری اقدام نماید.
سومین مورد ظهرنویسی می باشد که در اسناد تجاری اصولا پشت نویسی را ظهرنویسی گویند که غالبا ظهرنویسی در چک به سه حالت شکل می گیرد در حالت اول فرد بدون اینکه چیزی در پشت چک بنویسد فقط امضا می نماید این عمل به مفهوم انتقال مالکیت چک است، در حالت دوم فرد کنار امضا یاداشت می نماید " در جهت وصول " دارنده فقط حق وصول چک را دارد و مالکیت به او انتقال نیافته، در حالت سوم کنار امضا قید شده باشد " جهت وکالت " دارنده فقط وکیل محسوب شده باز هم به منزله ی انتقال نیست پس مهمترین نوع ظهرنویسی انتقال است که با یک امضا شکل می گیرد برخلاف اسناد دیگر مثل سند رسمی که باید با انجام تشریفات قانونی انتقال یابد، سند تجاری نیاز به هیچ گونه تشریفاتی ندارد و با یک امضاء منتقل می شود.